Historia motywów literackich i artystycznych jest jedną z zasadniczych dziedzin w badaniach interkulturowych i komparatystycznych. Fakt, że planowany panel nawiązuje do tego stanu rzeczy, nie oznacza, że jego treścią ma być rekonstruowanie procesów powstawania motywów literackich i artystycznych oraz ich ewolucji i przemian, jakim ulegały w obrębie poszczególnych kultur narodowych. Chodzi raczej o to, by poddać wnikliwej krytyce lienearną i hierarchizującą strukturę tradycyjnych metod komparatystycznych. Wiele tendencji we współczesnym literaturo- i kulturoznawstwie daje dobre podstawy do przewartościowania zastanych modeli myślenia. Należy zwrócić uwagę przede wszystkim na koncepcję Deleuze’a / Guattariego i teorię pamięci kulturowej wypracowaną przez Aleidę i Jana Assmannów. Obydwie perspektywy umożliwiają dokonanie decentralizacji w obrębie komparatystycznej metody badań nad historią motywów w kulturze europejskiej. Odwołując się do nich, należy zadać pytanie o możliwość – w sensie metodologicznym i merytorycznym – odejścia od bipolarnych i hierarchizujących struktur myślowych typu centrum i peryferie, diachronia i synchronia, własne i obce, czy wreszcie wpływ i recepcja. Nie należałoby zatem pytać o korzenie danych elementów kultury europejskiej oraz ich każdorazowe sposoby realizacji i drogi rozwoju, lecz o strukturalną sieć powiązań między zasadniczo odmiennymi wzorcami myślenia i ich reprezentacjami w sztuce europejskiej różnych epok.

Podejście takie może okazać się owocne w wielu dziedzinach badań komparatystycznych. Może stanowić zarówno punkt wyjścia do zasadniczego przeorientowania w zakresie badań nad kulturami przednarodowymi w Europie wieków średnich i wczesnej nowożytności, jak i do krytycznej refleksji unifikującą wizję kultury w dobie postoświeceniowej, jak i wreszcie do rozprawy z postkolonialnym dziedzictwem mocarstw europejskich. Warto ponadto zastanowić się na nowo nad funkcją języka (języków) w tworzeniu tożsamości i skonfrontować ją z różnymi modelami transferu kulturowego (chociażby w procesie przekładu z uwzględnieniem procesów przyswajania i integrowania elementów obcych kultur od przekładów Biblii począwszy, aż po trudności, jakie niesie ze sobą założenie tzw. „trzeciego tekstu“ w przekładach literatury pisanej w językach europejskich w dawnych koloniach).

We wszystkich tych przypadkach chodzi o nieeurocentryczną analizę korelacji z kulturami „obcymi“, czy „peryferyjnymi“ i uchwycenie hybrydowości jako zasadniczego modelu interkulturowego.