Dzieje króla Karola i rycerza Elegasta. Niderlandzki epos rycerski z XIII wieku. Przeł. studenci filologii niderlandzkiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II pod opieką Marcina Polkowskiego. Przekład zredagował i posłowiem opatrzył Marcin Polkowski. Lublin: Episteme 2017, 104 s., ISBN 978-83-65172-91-4.

Polkowski, M., Niderlandzkie przykładne opowieści. Konteksty literackie i kulturowe delfckiej Księgi Cudów Najświętszej Maryi Panny (ok. 1477-1479) / Nederlandse voorbeeldige verhalen. De literaire en culturele context van het Delftse Boeck van Onser Liever Vrouwen miraculen (ca. 1477-1479). Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego: Lublin 2018, 196 s., ISBN 978-83-8061-527-4. 

Instytut Germanistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2011

Książka zawiera analizę porównawczą zjawiska małżeństwa w wiekach średnich na podstawie literatury polskiej i niemieckiej. Literatura polska i niemiecka w wiekach średnich powstawały – mimo pewnych tendencji zbieżnych – w różnych uwarunkowaniach społeczno-kulturalnych, wypowiadały się w różnych gatunkach literackich, zwracały się do różnych adresatów, co skutkowało odmiennym rozłożeniem akcentów w prezentowaniu zjawiska małżeństwa w literaturze.
Analiza ma charakter interdyscyplinarny, uwzględnia badania z różnorodnych dziedzin naukowych: teorii i historii literatury, historii sztuki, historii, psychologii, socjologii.

Instytut Germanistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005, ss. 427

Książka ma charakter interdyscyplinarny, dotyczy relacji literatury i sztuk plastycznych. Przedmiot badań stanowi tekst i towarzyszący mu materiał ilustracyjny rękopisów mistyków średniowiecza – Hildegardy z Bingen (Scivias, Liber Vitae Meritorum, Liber Divinorum Operum) i Henryka Suzo (Das Büchlein der Wahrheit, Das Büchlein der ewigen Weisheit, Horologium sapientiae, Das Briefbüchlein. Das Buch von dem Diener). Analiza materiału empirycznego i tekstów teoretycznych prowadzi do wniosku, iż zastosowanie środków plastycznych i językowych stanowiło w przypadku zapisu wizji Hildegardy z Bingen oraz Henryka Suzo rozwiązania nie tylko równoległe, ale wręcz równoczesne, które wskazują na przekaz i odbiór dwutorowy.

Uniwersytet Szczeciński, 2015

Książka poświęcona jest – podobnie jak tom I i II – postaciom i motywom, które występują w literaturze, sztuce, filmie oraz kulturze popularnej niemieckiego obszaru językowego, ale stanowią też element europejskiego dziedzictwa kulturowego. Monografia porusza problematykę bohaterów legend i baśni, postaci fantastycznych, a także historycznych: ich początki sięgają zwykle wieków średnich, w pojedynczych przypadkach nawet starożytności. Niniejszy tom obejmuje kilka kręgów tematycznych: pierwszy z nich to świat rycerzy, zaludniony przez mitycznych wojowników, bohaterów legend arturiańskich, sławnych władców i wodzów, ale też przez magów oraz ponadnaturalne zwierzęta. Do drugiego trafiły znane z baśni postaci kobiece, jak np. czarownica, wróżka, królewna, macocha. W polu zainteresowania znalazły się też akcenty pomorskie (osoba pomawianej o czary Sydonii von Borck oraz obecny w herbach gryf), a także tematy związane z religią (anioł, śmierć, sięgające niebios wzniesienia). Głównym celem publikacji jest pokazanie związków literatury niemieckiej z piśmiennictwem i różnymi dziedzinami sztuki innych kręgów kulturowych.
W tomie znalazły się m.in. teksty „Rycerz w literaturze i kulturze” Eweliny Kamińskiej, „Sydonia von Borck – od czarownicy do bohaterki” Ewy Hendryk oraz „Tajemniczy i fascynujący Merlin – czarodziej, nauczyciel, prorok, kochanek” Bartłomieja Błaszkiewicza i Joanny Godlewicz-Adamiec.

Niniejsza monografia jest pionierską pracą przybliżającą wszystkie dzieła francuskiego uczonego François Poulaina de la Barre. Jest to postać, która zaintrygowała przede wszystkim amerykańskie reprezentantki gender studies ze względu na radykalizm poglądów „feministycznych” głoszonych już w XVII wieku. Francuski uczony był pierwszym mężczyzną, który pojmował równość płci we wszystkich aspektach życia jako podstawę zdrowego funkcjonowania społeczeństwa. Ale Poulaina nie można postrzegać jedynie przez pryzmat idei równości płci, ponieważ pasjonowało go wiele zagadnień, co było charakterystyczne dla uczonych tamtej doby. Poulain brał również udział w toczącej się wówczas dyskusji o normach jakie powinny obowiązywać w języku francuskim, był to bowiem czas, w którym język francuski zmieniał się i dojrzewał, by ostatecznie przyjąć normy wypracowane przez Vaugelasa, jego następców oraz środowisko paryskich salonów. Wiek XVII i przełom XVIII to również niekończące się spory wokół zagadnień religijnych, zwłaszcza miejsca kalwinizmu w siedemnastowiecznej Francji, rewokacji Edyktu nantejskiego, uchodźctwa hugenotów z ojczyzny, wykładni i prawdziwości dogmatów religijnych, do których także odniósł się francuski uczony. Książka ta, przez pryzmat zainteresowań tego mało znanego uczonego, przybliży czytelnikowi wielorakość siedemnastowiecznych sporów i dyskusji.

Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2013

Przekład i opracowanie filologiczne siedmiu poematów lirycznych ze staroangielskiego Kodeksu z Exeter. Teksty utworów i faksymile 17 kart, na których zostały zapisane, przedstawiają poematy w ich oryginalnej postaci, przybliżając rękopiśmienny kontekst utworów i archaiczną formę wczesnośredniowiecznej angielszczyzny.

Samotność wędrowca i modlitwa pielgrzyma, miłość, wierność, nienawiść, pokora i pycha, człowiek wobec majestatu Boga i historii – prawdy uniwersalne i ponadczasowe to tematy staroangielskiej poezji.

Liryczne poematy znane w tradycji filologicznej jako elegie staroangielskie spisane zostały przez anglosaskich mnichów pod koniec X wieku. Reminiscencje odchodzącego świata pogańskiej Północy splatają się w nich z chrześcijańską duchowością łacińskiego średniowiecza. Elegie są niezwykłym przykładem wczesnośredniowiecznej literatury w języku narodowym, ale także wciąż żywą częścią angielskiej kultury literackiej. Wracali do nich poeci romantyczni, jak Alfred Tennyson. W ich surowej, lecz pełnej ekspresji formie szukali inspiracji XX-wieczni poeci tej miary co Ezra Pound.

Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2007

Fascynujący surowością formy i mistyczną głębią treści staroangielski poemat z wczesnego średniowiecza nawiązuje do rozwijającego się od zarania chrześcijaństwa kultu Drzewa Krzyża. Anonimowy autor dokonał niezwykłej syntezy chrześcijańskiej medytacji z elementami „heroicznej” kultury plemion anglosaskich. Widać to zwłaszcza w przedstawieniu postaci Chrystusa Zbawiciela świata i jednocześnie bohatera-wojownika.

Sen o Krzyżu znany jest z przechowywanego w bibliotece katedralnej w Vercelli rękopisu datowanego na drugą połowę X wieku. Fragmenty poematu przetrwały także w postaci runicznej inskrypcji wyrytej na kamiennym krzyżu z Ruthwell w Szkocji, na krańcach historycznej Northumbrii, oraz na krzyżu-relikwiarzu w Brukseli.

Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2014

This book focuses on a group of late Old English metrical prayers, in particular the vernacular translations of the Paris Psalter psalms and the paraphrases of Latin Credo, Pater noster and Gloria Patri. These unique poetical prayers, in which the traditional Germanic verse form was adapted to convey the spiritual foundations of the Christian faith, have remained beyond the scope of scholarly attention for many years. This has not always been so, however. The history of Anglo-Saxon scholarship indicates that they captured and held the interest of early academics. As paraphrases and translations from Latin into the vernacular these texts provide insights into the interface between language and culture in late Anglo-Saxon age. Composed at the end of the Old English period they also reflect current linguistic and metrical changes.

To the Rhythm of Poetry outlines the Anglo-Latin background of the poems and combines metrical analysis with philological reading of the texts in their manuscript context. Looking at all these complementary aspects of the poems, the book seeks to readdress the questions concerning the nature of Old English metre, the range of Anglo-Saxon verse forms and the boundaries of its poetic corpus. Central to these enquiries is the notion that the vernacular paraphrases of liturgical prayers and the metrical psalms form an important part of that corpus.

Wydawnictwa Uniwersytetu Śląskiego, 2015

Marvels of Reading. Essays in Honour of Profesor Andrzej Wicher jest tomem esejów napisanych w większości w języku angielskim i honorującym sześćdziesięciolecie urodzin profesora Andrzeja Wichra, jednego z czołowych mediewistów i szekspirologów polskich. Tom składa się z jedenastu tekstów autorstwa uznanych polskich badaczy literatury, kultury i filozofii krajów anglojęzycznych, przyjaciół i dawnych uczniów Profesora, a tematyka tekstów obraca się wokół zainteresowań badawczych jubilata: studiów nad literaturą starogermańską, staroangielską, średnioangielską, Rajem utraconym J. Miltona, poezją G. M. Hopkinsa, filozofią melancholii, strukturą baśni, a także tłumaczeniem średnioangielskiego romansu rycerskiego.

Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2014

Zbór angielskojęzycznych esejów poświęcony niedokończonemu cyklowi
„Pieśń lodu i ognia” George’a R.R. Martina w kontekście literackiej
tradycji średniowiecza. Czytelnik znajdzie tu teksty zawierające nowe,
oryginalne tezy na temat sposobu, w jaki Martin wykorzystuje średniowieczne gatunki literackie, jak romans, saga, lub chanson de geste, oraz zabiegów używanych przez autora w celu osadzenia tychże w kontekście postmodernizmu. Książka w języku angielskim.

Przedstawienie – z punktu widzenia literaturoznawcy – zjawiska, jakim na kulturalnej mapie Gdańska doby XVIII w. była kantata okolicznościowa oraz ukazanie, w jaki sposób teksty takich kantat odwołują się do aktualnych wydarzeń z życia miasta.

Pełny tekst książki

Frankfurt am Main: Peter Lang, 2013. 233 pp.

Monografia analizuje różnorodne aspekty cielesności kulturowych i religijnych Innych w średnioangielskim romansie orientalnym. Autorka intepretuje ciało kobiece z perspektywy Lacanowskiej w Opowieści Giermka Chaucera i w anonimowym romansie Sir Fermubras, a także pisze o antropofagii w romansie Richard le Coer de Lyon, o groteskowym ukazaniu olbrzymek w średnioangielskich i starofrancuskich romansach o Karolu Wielkim, o Hornie, który staje się jednym z Innym w wyniku inwazji na jego kraj, oraz na wpływie Wschodu na Aleksandra Wielkiego, co poprzedza Romantyczną fascynację Orientem.

Zamysł książki Znacze//nie wiersza. Apofazy Paula Celana zawiera się w jej tytule. Chodzi tu bowiem o odczytanie poezji Celana, jednego z najwybitniejszych powojennych poetów języka niemieckiego i zarazem Żyda ocalałego z Zagłady, z perspektywy dążącej nie tyle do hermeneutycznego odszyfrowania ukrytych w jego wierszach znaczeń, co raczej do wy-znaczenia atopiczych nie-miejsc utraconej obecności znaczeń i imion w świecie po Szoa naznaczonym radykalną nieobecnością językowych sygnifikatów. Wy-znacznikiem analiz Piszczatowskiego jest idiom żydowskiej i chrześcijańskiej mistyki (zwłaszcza średniowiecznej mistyki Księgi Zohar, kabały luriańskiej i myśli Mistrza Eckharta) ustanawiający apofatyczną wykładnię Celanowskich inwersji semantycznych, stanowiącą klucz do lektury jego poezji jako medium indywidualnej pamięci o ofiarach Holocaustu.
Książka została nominowana do Nagrody Literackiej Gdynia w kategorii „Eseistyka”.

Między racjonalizmem a nowym mitem to praca podejmująca najistotniejsze wątki teologiczno-filozoficznej spuścizny Gottholda Ephraima Lessinga ─ głównego przedstawiciela literatury oświeceniowej w Niemczech.
Wychodząc od sporu prowadzonego przez Lessinga z luterańską teologią (datującego się od czasu opublikowania przez niego fragmentów dzieła Apologia, albo pismo w obronie rozumnych czcicieli Boga Hermanna Samuela Reimarusa, przedstawiciela racjonalistycznej krytyki biblijnej i prekursora badań nad kwestią „Jezusa historycznego”), autor przedstawia Lessingowskie koncepcje stworzone celem przezwyciężenia impasu, w jakim formy wyobraźni mitycznej znalazły się w dobie postępującej sekularyzacji.
Na gruncie filologicznej lektury tekstów źródłowych Piszczatowski kreśli projekt ukazujący przejście od radykalnego racjonalizmu ku nowym ujęciom konstrukcji mitycznych i struktur symbolicznych w ich korelacji z dynamiką funkcjonowania wspólnoty społecznej w jej wymiarze politycznym.

Cambridge Scholars, 2014

Antologia artykułów poświęconych literaturze fantastycznej – w tym także jej związkom z literaturą i kulturą dawną.

Ashgate, 2014

Monografia, będąca odczytaniem XIV-wiecznych poematów angielskich z tzw. rękopisu Perły poprzez klucz interpretacyjny filozofii augustiańskiej.

Tematem książki są familiariusze (familiar spirits), tzn. przybierające kształt zwierząt demony pozostające w osobistej relacji z kobietami i mężczyznami oskarżanymi o czary w XVI i XVII stuleciu na terenie Wysp Brytyjskich. Choć książka traktuje przede wszystkim o zwierzęcych demonach osobistych pojawiających się w okresie wczesnonowożytnym, to jednocześnie stara się przedstawić początki tego motywu kulturowego, sięgające późnej starożytności.
Omawiany aspekt polowań na czarownice w okresie wczesnonowożytnym był kulturowym fenomenem w dużym stopniu ograniczonym do Anglii, a prawie niespotykanym w Europie kontynentalnej (Francja, Niemcy, Włochy), gdzie koncentrowano się na innych wierzeniach, jak np. sabat czarownic, który z kolei rzadko pojawia się w angielskich źródłach. Monografia oparta jest na analizie licznych angielskich druków ulotnych o procesach o czary z lat 1566-1712 i traktatów demonologicznych wydanych w analogicznym okresie.

Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 2012, 474 s., 39 il.

Prowadzone współcześnie w Belgii i Holandii badania nad lokalnym wymiarem literatury dawnej stawiają sobie za cel nie tylko ukazanie swoistego genius loci, jaki mógłby się przejawiać w literaturze poprzez jej umiejscowienie w konkretnym środowisku przestrzennym, lecz nade wszystko dążą, poprzez dokładne zbadanie topografii literackiej poszczególnych miast i regionów, do precyzyjnego określenia całokształtu mechanizmów produkcji, recepcji i obiegu tekstów literackich w wybranym miejscu i czasie. Monografia A Struggle for Survival… podejmuje temat związków pomiędzy kulturą religijną a literaturą w holenderskim mieście Delft pomiędzy XV a XVII wiekiem. Szeroka perspektywa chronologiczna obrana dla tego studium pozwoliła na ukazanie tych związków w trzech zasadniczych etapach: od pierwszych śladów piśmiennictwa religijnego na obszarze tego miasta do okresu, gdy w mieście tym nastąpił znaczący rozwój twórczości literackiej o charakterze religijnym, czemu sprzyjało także pojawienie się słowa drukowanego (XIV w. – ok. 1520 r.), poprzez okres kryzysu piśmiennictwa religijnego i kultury religijnej środowisk katolickich w okresie bezpośrednio poprzedzającym wybuch Powstania Antyhabsburskiego oraz w jego następstwie (ok. 1520 r. – ok. 1600 r.), aż po swoisty renesans katolickiej literatury religijnej na początku XVII stulecia, kiedy to jednak twórczość literacka napotykała na trudności z uwagi na represje, jakie dotknęły społeczność katolicką w Republice Zjednoczonych Prowincji Niderlandów. Monografia A Struggle for Survival… pokazuje zarówno zmiany w paradygmatach produkcji i recepcji tekstów literatury religijnej, jak i zjawisko ciągłości topiki literackiej i form gatunkowych, a także przemiany w obrębie środowisk twórców i odbiorców katolickiej literatury religijnej na przestrzeni tego okresu. Badania oparte o teksty źródłowe, często dotychczas nieznane albo słabo rozpoznane, umożliwiły odtworzenie w wielu płaszczyznach siatki wzajemnych powiązań pomiędzy kulturą religijną a literaturą w Niderlandach, świadczących zwłaszcza o nieprzerwanej i żywotnej obecności katolickiej literatury religijnej w literackim „mikrokosmosie” niderlandzkiego miasta.

 The Music of Chance: Exploring the Principles of Cosmic Governance and Happenstance
tom esejów pod redakcją Stephena Butlera i Łukasza Neubauera 

Motywem przewodnim tomu jest dychotomia pojęć porządku i przypadku oraz ich współistnienie w opisie zjawisk kulturowych, procesów kształtowania się tradycji literackich oraz przedstawień świata w poszczególnych dziełach literatury. W zbiorze zawarte są artykuły omawiające różnorakie aspekty problemu na przykładach wybranych tekstów literackich począwszy od średniowiecza, poprzez renesans czy oświecenie, aż po czasy współczesne. Ideą przewodnią tomu jest ukazanie w możliwie najszerszym fenomenologicznym zakresie jak różne rozumienie porządku i przypadku przyczyniało się do kształtowania się konceptualnych ram dla powstawania różnorodnych tekstów literatury europejskiej.

Sagi Islandzkie 
tom artykułów pod redakcją Jakuba Morawca i Łukasza Neubauera

Pierwszy polski przewodnik po świecie fascynującej i wyjątkowej literatury, jaką są sagi islandzkie. Autorzy w przystępny i interesujący sposób przedstawili poszczególne odmiany spisywanych na średniowiecznej Północy opowieści, których tematyka obejmowała między innymi dzieje Islandczyków, skandynawskich władców oraz adaptacje współczesnej literatury kontynentalnej.